Vì sao 10/3 âm lịch được chọn làm ngày Giỗ tổ Hùng Vương

Hằng năm cứ đến ngày 10/3 âm lịch là những người con đất Việt lại tụ hội về Đền Hùng (Phú Thọ) để thể hiện lòng thành kính trước các vua Hùng – những người có công dựng nước.

Chắc hẳn mỗi người con đất Việt đều khắc cốt ghi tâm câu “dù ai đi ngược về xuôi, nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba”. Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương hằng năm là ngày để chúng ta nhớ về cội nguồn dân tộc, về công lao những người có công dựng nước, giữ nước.

Theo Ngọc Phả Hùng Vương chép thời Hồng Đức hậu Lê thì từ thời nhà Đinh, nhà Tiền Lê, nhà Lý, nhà Trần rồi đến Hậu Lê vẫn cùng hương khói trong ngôi đền, ở đây nhân dân toàn quốc đều đến lễ bái để tưởng nhớ công lao của Đấng Thánh Tổ xưa. Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương đã được các triều đại phong kiến công nhận là một trong những ngày quốc lễ của Việt Nam. Hằng năm dân sở tại được giao nhiệm vụ trông nom hương hỏa, tu sửa, hành lễ.

hội đền Hùng

Từ thuở sơ khai, dưới chân núi Hùng có 3 làng thờ Vua Hùng, trong đó làng Cổ Tích, xã Hy Cường , thành phố Việt Trì, Phú Thọ, dân làng ở đây lấy ngày giỗ của vua Hùng cuối cùng trong triều đại (vua Hùng thứ 18) làm ngày giỗ tổ Hùng Vương. Vì vậy cứ đến ngày mùng chín, mùng mười, mười một tháng ba âm lịch là làng Cổ Tích lại tổ chức lễ hội tưởng nhớ công ơn các Vua Hùng với lịch trình: chiều mùng chín, dân làng lên miếu Thượng rước Tổ thánh về đình làng Cổ Tích; sang mùng mười là sang đến ngày lễ chính, các lễ tế thần linh, tổ tiên được diễn ra; ngày mười một, rước tượng Tổ thánh về lại miếu.

rước Thánh Tổ

Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương ban đầu chỉ được tổ chức tự phát, với quy mô nhỏ. Ngày 25/7/1917, Tuần Phủ  Phú Thọ là Lê Trung Ngọc có công văn dâng lên Bộ Lễ Triều đình nhà Nguyễn, xin lấy ngày mùng mười tháng ba (âm lịch) hằng năm làm ngày tổ chức lễ hội. Từ đó trở đi, lễ Giỗ Tổ Hùng Vương được tổ chức định kỳ hằng năm. Ngày nay, lễ Giỗ Tổ Hùng Vương không chỉ là ngày lễ của cả dân tộc, mà còn được bạn bè quốc tế biết tới qua sự kiện UNESCO công nhận “tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ” là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.